Aziz Luka Loncası Yöneticileri

Zevkli döşenmiş, duvarlarında yaldızlı çerçeveli manzara resimleri asılı ve masaya bir şark halısı örtülü odada yedi kişilik bir grup görürüz. Bu kişiler Haarlem’deki Aziz Luka Loncası’nın yönetim kurulu üyeleridir. Bu lonca ressamların meslek örgütüydü; başta genç sanatçıların yetiştirilmesinin gözetimi ve üyelerin dış rekabete karşı korunması olmak üzere çeşitli sorumlulukları vardı. Cumhuriyetin belli başlı bütün sanat merkezlerinde bir Aziz Luka Loncası vardı.

Ressamlardan söz ettiğimiz göz önünde tutulursa, Aziz Luka loncaları yöneticilerinin portrelerini yapma geleneğinin ortaya çıkmamış olması dikkat çekicidir. Bu resim bir istisnadır. Jan de Bray grubun portresini 1675’te yapmıştır; kendisi de lonca yönetim kurulunda olduğundan resimde yer alır; elinde çizim tahtası tutan soldan ikinci kişi Jan de Bray’dır. Sağdaki oturan onun kardeşi Dirck’tir; çiçek resimlerinde uzman olan Dirck de o tarihte lonca yönetimindeydi. Resimdeki portrelerin bazılarının başka sanatçılar tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır, çünkü resmin Rijksmuseum’daki 1800 tarihli bir çizim kopyasında masanın arkasında ayakta duran iki kişinin kendi resimlerini yaptığını, Jan de Bray’ın portresinin ise kardeşi Dirck tarafından yapıldığını belirten bir not vardır.

Bununla birlikte, burada sorumluluğun Jan de Bray’ın olduğu açıktır. Tarihsel resimler de yapan bu sanatçı, Frans Hals’ın ölümünden sonra Haarlem’in en önemli portre ressamı olmuştu. Üslubu ünlü çağdaşınınkinden daha yumuşak ve daha incedir, ama tıpkı Hals gibi o da kompozisyonlarında modellerini olabildiğince gayriresmi biçimde yansıtmaya çalışmıştır. Hiç kuşkusuz bu resimde başarılı da olmuştur. Bazı üyeleri oturur durumda, bazılarını ayakta betimleyerek, pozlarını ve bakış yönlerini çeşitlendirerek son derece canlı ve gerçekçi görünümlü bir grup portresi üretmiştir.