şakayıklar ve kadın

Kenan Ali Yontunç (1904-1995)

Figür

Müzede deneyimlemek için

 

 

 

Müze dışında deneyimlemek için

Müzede - Sesli Rehber Metni

Şimdi bedenine odaklan. Bugün fiziksel olarak nasıl hissediyorsun? Bedeninin herhangi bir bölgesinde gerginlik veya ağrı var mı? Varsa o bölgenin ihtiyacı olan hareket ne olabilir? Belki biraz esneyebilir ve rahatlamayı deneyebilirsin. Bedeninde daha rahat hissettiğin veya nötr olan bir yer var mı? Fark et.

Beden, dışarısı ile bizi ayıran ilk sınırımızdır. Jest, duruş, ses ve hareket aracılığıyla dış dünyayla ilişkiye girer. Çoğu zaman bedenimizdeki duyumların farkındalığını mevcut anda kaybedebilir; fakat dikkatimizi yeniden ona yönelterek, uyandırabiliriz. 

Şimdi, odadaki duvarlarda sergilenen nü eserlere göz gezdir. Farklı açılar kullanılarak çizilmiş bedenlere, postür, jest, mimik ve ifadelere tanıklık ediyorsun. Eğer şu anda model sen olsaydın yüz ifaden, postürün ve jestlerinin yansıması nasıl olurdu? Baş, omuz, kalça ve ayaklarının duruşuna odaklan.

Dilersen, Kenan Ali Yontunç’un Figür isimli, bronz malzemeden yapılmış heykeline odaklanabilirsin. Heykelin bütününe baktığında dikkatini çeken ilk kısmı neresi? 

Şimdi yavaşça heykeli yakından inceleyelim. Detaylı çalışılmış ayak parmakları, bacakları, kalçası, karnı, göğsü, kolları, elleri, yüzü ve saçları. 

Heykelin yüz ifadesi, jest ve mimikleri nasıl? Sence nasıl hissediyor? Ona baktığında sende uyanan bir duygu var mı? 

Şimdi eserin çevresinde yürümeye başlayabilirsin. Yürürken kendi başının, kollarının, kalçanın ve ayaklarının hareketini gözlemle. Yürümek, bir şeye uzanmak, sıçramak gibi basit eylemler, bedenin ağırlık hissiyle bağlantılıdır. 

Figürün baş, kalça ve bacaklarının duruşuna baktığında dengede ve sağlam hissettiriyor mu? 

Peki eğer bu heykelin bir tuşu olsaydı ve bastığında hareket etmeye başlasaydı, bir sonraki hareketi nasıl olurdu? Bu figürün dans ettiğini varsayarak koreografisini zihninde canlandırabilir misin? 

Rahat hissedersen gözlerini kapatabilir, hatta kendi bedeninde küçük hareketlerle figürün dansını yapabilirsin. Arka fonda sana hangi müzik eşlik etsin isterdin? Duymaya çalış. Bu dansın ve müziğin yarattığı etkiyi fark et. 

Şimdi yavaş yavaş heykelden uzaklaşarak yeniden içinde bulunduğun mekâna geri dönebilirsin. Döndüysen, devam edelim. 
 

Müze Dışında - Sesli Rehber Metni

Şimdi bedenine odaklan. Bugün fiziksel olarak nasıl hissediyorsun? Bedeninin herhangi bir bölgesinde gerginlik veya ağrı var mı? Varsa o bölgenin ihtiyacı olan hareket ne olabilir? Belki biraz esneyebilir ve rahatlamayı deneyebilirsin. Bedeninde daha rahat hissettiğin veya nötr olan bir yer var mı? Fark et.

Beden, dışarısı ile bizi ayıran ilk sınırımızdır. Jest, duruş, ses ve hareket aracılığıyla dış dünyayla ilişkiye girer. Çoğu zaman bedenimizdeki duyumların farkındalığını mevcut anda kaybedebilir; fakat dikkatimizi yeniden ona yönelterek uyandırabiliriz. 

Eğer şu anda model sen olsaydın yüz ifaden, postürün ve jestlerinin yansıması nasıl olurdu? Baş, omuz, kalça ve ayaklarının duruşuna odaklan. 

Dilersen, Kenan Ali Yontunç’un Figür isimli, bronz malzemeden yapılmış heykeline odaklanabilirsin. Heykelin bütününe baktığında dikkatini çeken ilk kısmı neresi?

Şimdi yavaşça heykeli yakından inceleyelim. Detaylı çalışılmış ayak parmakları, bacakları, kalçası, karnı, göğsü, kolları, elleri, yüzü ve saçları. 

Heykelin yüz ifadesi, jest ve mimikleri nasıl? Sence nasıl hissediyor? Ona baktığında sende uyanan bir duygu var mı?

Figürün baş, kalça ve bacaklarının duruşuna baktığında dengede ve sağlam hissettiriyor mu? 

Peki eğer bu heykelin bir tuşu olsaydı ve bastığında hareket etmeye başlasaydı, bir sonraki hareketi nasıl olurdu? Bu figürün dans ettiğini varsayarak, koreografisini zihninde canlandırabilir misin?

Rahat hissedersen gözlerini kapatabilir, hatta kendi bedeninde küçük hareketlerle figürün dansını yapabilirsin. Arka fonda sana hangi müzik eşlik etsin isterdin? Duymaya çalış. Bu dansın ve müziğin yarattığı etkiyi fark et.

Şimdi yavaş yavaş heykelden uzaklaşarak yeniden içinde bulunduğun mekâna geri dönebilirsin. Döndüysen, devam edelim. 
 

Esere Dair

Kenan Ali Yontunç, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk heykeltıraşlarındandır. 1922’ye kadar Sanâyi-i Nefîse Mektebi’nde İhsan Özsoy’un öğrencisi olan Yontunç, daha sonra kendi imkanlarıyla Almanya’ya giderek Münih’te özel atölyelere katılmıştır. Canlı modelden çalışma olanağının kısıtlı olduğu Sanâyi-i Nefîse Mektebi’nde aynı zamanda kadın model de kullanılmadığı için, Yontunç sanatsal bir konu olarak çıplaklık olgusuyla ve atölyede çıplak modelden çalışma imkanıyla yurtdışına gittiğinde karşılaşmıştır. Aynı şekilde Avrupa’da geçirdiği bu süre zarfında Pablo Picasso, Georges Braque ve Juan Gris gibi sanatçıların erken Kübist tarzdaki eserlerini görmüş olması muhtemeldir. 

Nitekim Yontunç’un Figür’ü, Picasso’nun meşhur Les Demoiselles d’Avignon tablosundaki kadınları, yüzü ise Picasso’nun da ilham aldığı Afrika masklarını andırır. Vücudunun şekli ve geometrik açıları ise, aynı sıralarda Paris’te bulunan ve Kübizm akımından ilham alan Nurullah Berk’in bu üsluptaki nü desenlerine benzerlik gösterir.