Resim ve Heykel Koleksiyonu

Osman Hamdi Bey (1842-1910)

Arzuhalci

Tarihsiz

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (Emirgan, İstanbul, Türkiye)

Arzuhalci, Osman Hamdi Bey’in imzasız ve tarihsiz resimlerinden biridir. Eski bir Osmanlı yapısının dış duvarı, çini alınlıklı ve geometrik bezemeli, demir şebekeli penceresi, şebekeye ve duvara tutturulmuş gölgelik ve gölgeliğin altında oturan arzuhalciye mektubunu yazdıran iki feraceli kadın görülmektedir.

Tabloda görülen, ama bugün yerinde olmayan çini pano, Léon Parvillée’nin 1874’te yayınlanan Architecture et Décoration Turques (Türk Mimarisi ve Süsleme Sanatı) adlı eserinde yer almaktadır. Pano, Bursa’da Muradiye Külliyesi’ndeki Şehzade Mustafa Türbesi’nin dış pencere alınlığındaki parçadır. Osman Hamdi Bey’in Bursa’daki yapıyı iyi tanıdığı, kütüphanesinde de Parvillée’nin kitabının bulunduğu anlaşılmaktadır.

Çini, Osman Hamdi Bey’in özellikle son dönemlerinde yaptığı resimlerinde sıkça kullandığı dekoratif bir unsurdur. Tablolarının bazılarında İznik çinilerinden örnekler görülürken, bazılarında ise çiçek bezemeli bordürlere, hat örnekleriyle bezeli çinilere yer verilmiştir. Sanatçının resmettiği dini nitelikli binaların süslemelerinde de çiniler görülür.

Osman Hamdi Bey’in tablolarında sık sık yer verdiği feraceli kadınların büyük bir kısmı, Avrupa modasına uygun şekilde vücut hatlarını kısmen belli eden renkli, dantelli veya fistolu feracelerinden anlaşıldığı üzere yüksek gelirli bir kesime mensuptur. Ancak Arzuhalci’de biri mavi, diğeri siyah ferace giymiş iki figür, Osman Hamdi Bey’in diğer tüm renkli sahnelerinde resmettiği feraceli kadınlar arasında en halk tipi olanlardır.

Resme adını veren arzuhalci, ince ayaklı, alçak bir ahşap kerevetin üzerine serili, Osman Hamdi Bey’in diğer tablolarında da sıkça görülen İran halısının üzerine oturmuş vaziyette, önünde yazı kutusu, elindeki sayfaya bakarken resmedilmiştir. Sarı entarisinin üzerinde, omuzlarına bol ve uzun kollu bir kaftan almıştır. Şaşırtmalı bir düzende yerleştirilmiş kaftanın kumaşında, irice çiçeklerle bezeli bir madalyon şeması deseni vardır. Ayak kısmı ve entarisi tamamlanmamış arzuhalci figürü, bu yönüyle Kuran Okuyan Hoca tablosuyla benzerlik göstermektedir.

19. yüzyılda İstanbul sokaklarında sıkça rastlanan, Osman Hamdi Bey’in eserlerinde ise nadiren görülen sokak köpeklerinden ikisi Arzuhalci’de karşımıza çıkmaktadır.

Detaylar

Başlık
Arzuhalci
Tarih
Tarihsiz
Boyutlar
110 x 77 cm
Malzemeler
Tuval üzerine yağlıboya
Bulunduğu Yer
Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (Emirgan, İstanbul, Türkiye)
Telif Hakkı
© Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi



İlgili Eserler

Kavunlu Natürmort

Kavunlu Natürmort

Şeker Ahmed Paşa (1841-1907)

Detaylı İncele

Kategoriler

Konu

Resim ve Heykel Koleksiyonu

Format

Tuval üzerine yağlıboya

Sanatçı / Yaratıcı

Osman Hamdi Bey (1842-1910)

Tarih / Dönem

Tarihsiz

Coğrafi Konum

İstanbul, Türkiye